W 1899 roku hrabia Ballestrem otworzył w Biskupicach kopalnię węgla kamiennego „Castellengo”. Z jego inicjatywy zbudowano w pobliskiej Rokitnicy kolonię robotniczą dla pracowników kopalni, która do 1914 roku należała do najnowocześniejszych w Europie. 

   Osiedle – oparte na XIX-wiecznej idei „miasta-ogrodu” Ebenezera Howarda zostało wybudowane w trzech etapach – od 1905 do 1935 roku. Początkowo było zaplanowane dla 500 rodzin pracowników kopalni. Głównym projektantem osiedla był Hans von Poellnitz, najstarsze budynki z charakterystycznym tzw. „murem pruskim” projektował Albert Kucharz. Są to budynki położone pomiędzy dzisiejszymi ulicami Szafarczyka, Prostą i Nowowiejskiego. 

   Na  kolonię składały się domy z ogródkami, przedszkole, szkoła dla dziewcząt, apteka, łaźnia, gospoda i kilka sklepów. Na osiedlu można wyróżnić siedem różnych typów jedno- i dwukondygnacyjnych budynków, nawiązujących formą do dawnych chat górnośląskich. Mieszkania o pow. 50–55 m² składały się z dużej kuchni mieszkalnej i dwóch pokoi, lub z kuchni i jednego pokoju. Były bardzo nowoczesne, w owych czasach zwracały uwagę ubikacje z możliwością spłukiwania wody. Wybudowano tu również osiedlową oczyszczalnię ścieków. Na osiedlu wybudowano także dwa „piekarnioki” oraz przedszkole, w którym znalazły się publiczna łaźnia, pralnia i magiel. Tu także powstała pierwsza w Zabrzu ścieżka rowerowa. 

   Warto jeszcze zwrócić uwagę na tzw „stalowe domy”. Są to cztery bliźniacze budynki o ścianach z płyt stalowych, powstałe przy ul. Nowowiejskiego w latach 30-tych XX wieku – wykonane były przez hutę Donnersmarck.

Materiały źródłowe:

Piotr Hnatyszyn, Osiedle „Borsigwerk" [w:] Gość Niedzielny 1.VIII.2010