Drewniany kościół w Smolnicy

 

 

   Smolnica to dawna osada węglarzy i smolarzy, najstarsze zachowane wzmianki źródłowe dotyczące Smolnicy pochodzą z 1228 roku. W 1447 roku w spisie świętopietrza Smolnica wymieniona jest jako jedna z 21 parafii archiprezbiteratu gliwickiego. Według wizytacji z 1687 roku kościół p.w. św. Bartłomieja wzniesiony został przez protestanckich właścicieli osady ok. 1600 roku. Początkowo określany jako kaplica, na przełomie XVII i XVIII wieku został rozbudowany.

   Kościół konstrukcji zrębowej wzniesiony został na podmurówce z kamienia, na rzucie prostokąta z węższą, zamkniętą trójbocznie apsydą prezbiterium od strony wschodniej (kościół jest orientowany). Ściany i dachy kościoła pokryte są zewnątrz gontem, wieża konstrukcji słupowej szalowana jest deskami.

   Elementy starego ołtarza znajdują się obecnie w nowym kościele. Pierwotny tzw. „Tryptyk Smolnicki” posiadał późnogotycką, rzeźbioną nastawę z około 1600 roku. Z wcześniejszej wersji ołtarza pochodziły zabytkowe figury, datowane na 1500 lub nawet na 1470 rok: św. Barbary i św. Doroty. Figury te  pochodzą z nastawy ołtarzowej pierwszego kościoła. Do całości tejże nastawy należała figura Matki Boskiej z Dzieciątkiem oraz dwa boczne skrzydła z wyobrażeniem 12 apostołów na awersie oraz św. Jerzego i św. Katarzyny na rewersie, prawdopodobnie z drugiej połowy XVI w. Elementy starego ołtarza zabrano po wojnie do Muzeum w Raciborzu. Około 1950 roku tryptyk ów zaginął. Obecny „Tryptyk Smolnicki” to wierne odtworzenie nastawy ołtarzowej na podstawie starych zdjęć i opisów zabytku z 1894 i 1943 roku. Oprócz autentycznych figur św. Barbary i św. Doroty ołtarz zdobią podobizna  Madonny i dwa boczne skrzydła. W obu skrzydłach w dwu rzędach znajdują się płaskorzeźby 12 apostołów, na zewnątrz zaś tryptyku malowidła św. Jerzego i św. Katarzyny.

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

www.malanowicz.eu Moje pasje Architektura Katalog zabytków Drewniane kościoły