Obiekty
kultu św. Jana Nepomucena w powiecie gliwickim
|
|
|
|
|
PANIÓWKI |
|
|
|
|
|
|
Kapliczka,
na planie kwadratu, dach czworoboczny, dzwonowy, z hełmem piramidalnym
Znajduje
się na posesji obecnego gospodarza, Edmunda Szołtyska. Jest
najprawdopodobniej najstarszym obiektem kultu religijnego w Paniówkach.
Według przekazu ustnego miała ona już
istnieć po zakończeniu wojny trzydziestoletniej (1618–1648), a więc w drugiej połowie XVII
wieku. Jej fundatorami byli z pewnością ówcześni sołtysi –
przodkowie pana Edmunda. Kiedyś naprzeciwko posesji był staw i
postawiono kapliczkę poświęconą Janowi Nepomucenowi.
Pierwotnie była ona zbudowana z kamienia. Prapradziad pana
Edmunda w miejscu tej kamiennej wymurował z początkiem XX wieku
ceglaną, wtedy też zamówił figurę Jana Nepomucena ze stiuku,
a stara drewniana trafiła do stodoły. Figura ta, odnaleziona
niedawno przy okazji rozbiórki starych zabudowań oceniana jest
na koniec XVII wieku. Pięknie odnowiona figura trafiła do kościoła
w Paniówkach, obecnie na remont czeka kapliczka.
A
wracając do rodziny –
nazwisko
„Szołtysek” jest w Paniówkach
tak rozpowszechnione, że w powszechnym użyciu są przydomki i
przezwiska –
zamieszkałych w siedzibie rodowej nazywano
„Od
św. Jana”, a nazwisko rzeczywiście pochodzi od funkcji sołtysa,
która początkowo była dziedziczna.
|
|
|
|
|
|
|

|

|
|
|
|
Zniszczeń figury
dokonało parę lat temu pięcioro młodych ludzi z pobliskiej
Halemby. |
|
|
|
|
|

|
|
|
|
|
|
LOKALIZACJA |
ADRES |
PANIÓWKI –
ul. Zwycięstwa
46 |
|
na terenie posesji, ale teren otwarty |
|
DANE O KAPLICZCE |
RODZAJ |
DOMKOWA |
WYMIARY |
140
x 140 x 280 do gzymsu |
|
DANE
O PRZEDSTAWIENIU JANA
NEPOMUCENA |
RODZAJ PRZEDSTAWIENIA |
FIGURA |
MATERIAŁ |
STIUK, |
WYMIARY |
H 140cm |
ATRYBUTY |
KRUCYFIKS, STUŁA, KOMŻA, MANTOLET, BIRET |
|
UWAGI |
|
|
|
|
|
|
|
 |
 |
|
|
Kapliczka około roku 1900 |
Stara figura odnaleziona w zabudowaniach w roku 1995 |
|
|
|
|
Źródła
:
www.krajoznawca.eu
www.nepomuki.pl
Roman
Szołtysek, Paniówki, Katowice 1996
Urszula
Kaczmarczyk, Świadkowie
przeszłości czyli kapliczki i krzyże przydrożne w pejzażu
gminy Gierałtowice, 2003
rozmowa
z panem Edmundem Szołtyskiem
Zdjęcia
współczesne : Małgorzata Malanowicz
Zdjęcia
archiwalne :
Roman
Szołtysek, Paniówki, Katowice 1996
|
|