Carl Heidenreich - budowniczy pałaców

Carl Heidenreich – budowniczy pałaców

Na wstępie wypadałoby się upewnić czy Carl-architekt i Konstanty-budowniczy pojawiający się w literaturze to jedna i ta sama osoba ?? ...ale wszystko na to wskazuje, a dodatkowo pojawiła się również opcja nazwiska Haidemlarch :) (3.04.2011)

Ewa Chojecka red., Sztuka Górnego Śląska, Katowice 2004, s.565

Heidenreich Karl vel Konstantyn

s.235

„...Przykład Kolonii i Wrocławia (zarówno Langer jaki i Heidenreich zajmowali się projektowaniem architektonicznym pomimo braku studiów akademickich) sprawił, że zdolniejsi mistrzowie budowlani na Górnym Śląsku coraz częściej sami opracowywali plany i kosztorysy budowli. W ten sposób powstało miejscowe środowisko twórcze, które wykorzystywało liczne wydawane wtedy wzorniki oraz istniejące w sąsiedztwie budowle jako inspiracje do własnych projektów...”

No to się upewniłam :) (5.04.2011)

Zastanawiające jest, że o twórcy tak wielu prestiżowych obiektów tak niewiele wiadomo. Na razie „w sieci” znaleziona została następująca notatka:

Carl; Beruf: Architekt/Baumeister; * ? in Koppitz/OS? + ?
Carl Heidenreich lebte im 19. Jahrhundert und war eine Art Hausarchitekt der Grafenfamilie von Schaffgotsch. Er war gemeinsam mit Carl Lüdecke verantwortlich für den Umbau des Schlosses Koppitz, verantwortlich für den Bau des Schaffgotschen Palais in Breslau sowie weiterer Repräsentativbauten in u.a. Frazkow u.a.. Er ist in zwei Heimatbüchern des Kreises Grottkau erwähnt. Er ist mein Urgroßvater, ich suche eine Biographie von ihm."

Irma Kozina, Pałace i zamki na pruskim Górnym Śląsku w latach 1850–1914, Muzeum Śląskie, Katowice 2001

WSTĘP:

„...Około polowy XIX wieku na Górnym Śląsku – podobnie jak w całej ówczesnej architekturze europejskiej – wyraźnie zaznaczył się swoisty pluralizm stylistyczny, umożliwiający architektom sięganie do wielu historycznych źródeł inspiracji. Obok elementów i detali popularnych w czasach gotyku coraz częściej wprowadzano stylistykę wypracowaną na wzorach dzieł sztuki powstających w okresie renesansu w Niemczech i innych krajach północnych. Te tendencje zaważyły na kształcie artystycznym budowli realizowanych przez architektów wywodzących się ze środowiska wrocławskiego, zwłaszcza zaś Karla Lüdeckego, który zaprojektował między innymi rezydencje w Kopicach, Krzyżanowicach, Brynku, Kamieńcu koło Gliwic i Biechowie. Jego współpracownikiem przy projektach neogotyckich był budowniczy Karl Heidenreich, który działa! później samodzielnie, propagując nowe kierunki, znamionujące ostatnią tercję XIX wieku. Rozwijany w formach niezwykle monumentalnych, plastycznych i barwnie zróżnicowanych nurt inspirowany renesansem północnoeuropejskim współczesny był tendencjom opartym na pałacowej architekturze francuskiej, opatrzonym z czasem mianem tzw. stylu Ludwika XIII...”

str. 107 tekst o nurcie nawiązującym do renesansu niemieckiego i niderlandzkiego:

„...Podobnego typu obiekty powstające w pierwszej połowie lat osiemdziesiątych XIX stulecia na Górnym Śląsku Jan Skuratowicz wiąże z twórczością Karla Heidenreicha. Materiały dotyczące oeuvre tego twórcy, jakie udało się do tej pory zgromadzić, są bardzo skąpe i nie pozwalają na jednoznaczne wnioski. Jak już wspomniano przy okazji omawiania twórczości K.Lüdeckego, nie udało się dotąd ustalić, czy Heidenreich zawsze wykonywał swoje zadania jako architekt działający samodzielnie. Zdaniem Skuratowicza Heidenreich był projektantem drugiej fazy dziewiętnastowiecznej przebudowy Jędrzejowa. Pierwsza, przypadająca na rok 1868, została przeprowadzona przez Karla Lüdeckego. Ten sam badacz przypisał Heidenreichowi przebudowę pałacu w Tułowicach., datując ją na około 1889..”

„...Kariera Heidenreicha rozpoczęła się najprawdopodobniej pod kierunkiem Lüdeckego, za którego pośrednictwem ów budowniczy mógł z czasem rozpocząć samodzielną działalność. Prace prowadzone w Kopicach przyniosły mu rozgłos, a ostatecznie także zamówienia, jakie wcześniej powierzano jego wrocławskiemu mistrzowi..”

Frączków Powiat nyski, gmina Pakosławice (do 1945 r. Franzdorf, Kreis Neisse)	1886–1889 Podobieństwa pałacu w Frączkowie do rezydencji Ballestremów w Pławniowicach pozwalają przypuszczać, że w przygotowaniu obydwu projektów brał udział znany architekt Karl Heidenreich. [1] hrabia Aleksander von Francken-Sierstorpff zainspirowany modną szkołą architektury berlińskiej, zatrudnił Karla Haidemlarcha !!?? do stworzenia we Frączkowie rezydencji prawdziwie romantycznej, podobnej do tych, którymi fascynowała się ówczesna Europa [7]


Jędrzejów Powiat brzeski, gmina Grodków (do 1945 r. Endersdorf, Kreis Grottkau)	po 1868 Zdaniem Skuratowicza Heidenreich był projektantem drugiej fazy dziewiętnastowiecznej przebudowy Jędrzejowa. Pierwsza została przeprowadzona przez Karla Lüdeckego [I.Kozina, Pałace...]


Kopice Powiat brzeski, gmina Grodków (do 1936 r. Koppitz, w latach 1936 –1945 Schwarzengrund)	1873 W 1859 r. dobra nabyli on Schaffgotschowie, na ich zlecenie według projektów Carla Johanna Lüdeckego i Karla Heidenreicha przebudowano rezydencję w stylu neogotyckim [1] „...Większe zmiany zostały wprowadzone, gdy kierownictwo nad pracami przejął jego [Lüdeckego] następca, budowniczy Karl Heidenreich, który w ramach robót zakończonych w 1873 roku rozbudował skrzydło północne, dodając m.in. niską, masywną wieżę. Zmienił także centralny ryzalit fasady wschodniej i wzniósł nową, większą kaplicę.[...] Na jednej z elewacji została przedstawiona wyrzeźbiona przez wrocławskiego artystę Karla Kerna postać myśliwego o rysach portretowych hrabiego [Schaffgotscha], trzymającego w rękach plan budowli z umieszczonymi obok inicjałami architektów „CL” (Carl Lüdecke) i „CH” (Carl Heidenreich)...” [E.Chojecka, Sztuka...]


Kwietno Powiat średzki, gmina Malczyce (do 1945 r. Blumerode)	nigdzie nie znalazłam informacji na temat projektanta, ale pałac jest uderzająco podobny do pozostałych


Pławniowice Powiat gliwicki, gmina Rudziniec (do 1945 r. Plawniowitz, Floessingen)	1882–1884 Neorenesansowy pałac został wzniesiony według projektu znanego architekta Karla Heidenreicha dla Franza II von Ballestrem [1] Zaprojektowanie i budowę tego obiektu, w miejsce wcześniejszego zbudowanego w 1737 r., zlecił hrabia Franciszek II Ballestrem mistrzowi budowlanemu Konstantynowi Heidenreich z Kopic k. Grodkowa [2] Realizatorem przebudowy pałacu w Pławniowicach, przeprowadzonej z inicjatywy Franza von Ballestrem był Karl Heidenreich [E.Chojecka, Sztuka...]


Rysiowice Powiat nyski, gmina Otmuchów (do 1945 r. Reiswitz)	nigdzie nie znalazłam informacji na temat projektanta, ale pałac jest, a właściwie był, uderzająco podobny do pozostałych


Tułowice Powiat nyski, gmina Otmuchów (do 1945 r. Reiswitz)	1879–1889 pałac przebudowany w stylu neorenesansowym według projektu Carla Heidenreicha


Tworków Powiat raciborski, gmina Krzyżanowice (do 1945 r. Kreuzenort)	1872–1874 rodzina von Saurma-Jeltsch, przeprowadziła neorenesansową przebudowę, przygotowaną przez znanego architekta Karla Heidenreicha [1] Zlecenie otrzymał dobrze zapowiadający się wówczas architekt Karl Heidenreich, uczeń słynnego berlińskiego architekta Karla Lüdeckiego, pioniera neorenesansu, zwanego też wirtuozem neogotyku. [4] Jedną z wcześniejszych realizacji górnośląskich w stylu niemieckiego neorenesansu był projektowany przez Karla Heidenreicha zamek w Tworkowie [...] Wersja ostatecznie zrealizowana, wiązana z Heidenreichem, odbiega w wielu szczegółach od koncepcji Lüdeckiego. [E.Chojecka, Sztuka...]


Wrocław Pałac Schaffgotschów ul. Kościuszki 34	1890 okazała willa, wzniesiona na polecenie Hansa Ulryka von Schaffgotsch wg projektu K. Heidenreicha [3]


Grodków	??? tzw "Zameczek" – żadnych informacji


Ruda Śląska – Godula Kościół p.w. Ścięcia św. Jana Chrzciciela	1871 Fundatorami kościoła byli Hans i Joanna hr. Schaffgotschowie. Poświęcenie kościoła nastąpiło 14 listopada 1871 roku, konsekracja 16 maja 1889 roku. Jako konstruktorów i architektów kościoła źródła archiwalne wymieniają Teodora Linke z Bytomia, Juliusza Raschdorffa i Karla Lüdecke, przy czym uważa się, że głównym autorem projektu był Karl Heidenreich. [5]


Łambinowice Kościół p.w. św. Marii Magdaleny	"...najważniejszym dziełem proboszcza Karola Kutsche była budowa nowego kościoła. Wybudowano go w stylu neogotyckim z cegły klinkierówki, według projektu architekta Heidenreicha z Kopic..." [6]